De VVD Tweede Kamerleden Betty de Boer en Arno Rutte brachten vrijdag 27 mei een informeel werkbezoek aan een aantal innovatieve projecten in Groningen. Op uitnodiging van Economic Board Groningen lieten De Boer en Rutte lieten zich informeren op het terrein van de energieproeftuin EnTranCe op het Zernike Park. Ook bezochten ze de vernieuwende jonge windmolenbouwer E.A.Z. Wind in Overschild.
In de Energy Barn op het EnTranCe-terrein werden beide Kamerleden bijgepraat over de activiteiten in deze proeftuin voor nieuwe energiesystemen. Directeur Jan-Jaap Aué van het Centre of Expertise Energy van de Hanzehogeschool en verantwoordelijk voor EnTranCe (Energy Transition Centre) legde uit dat EnTranCe zich wil ontwikkelen tot hotspot voor toegepast onderzoek en innovaties op energiegebied. “Innovaties die nodig zijn om de energietransitie te bereiken en te versnellen”, aldus Aué. EnTranCe, een samenwerking van de Hanzehogeschool en de Energy Academy Europe, wil binnen afzienbare tijd vijf grootschaliger energie-experimenten opzetten en 25 miljoen aan investeringen genereren. De eerste stappen daarvoor zijn inmiddels gezet liet Aué de VVD Kamerleden zien tijdens de rondleiding. “Wanneer één van de drie startups die er nu al staan het haalt, dan is die 25 miljoen al binnen”, aldus Aué.
Smart buildings
Rolf Koops, als programmamanager Bouw verantwoordelijk voor BuildinG (Build In Groningen) gaf uitleg over de plannen en aanpak van dit instituut voor aardbevingsbestendig bouwen, opgezet door TNO, Hanzehogeschool en Economic Board Groningen. Waar EnTranCe aan vernieuwing op energiegebied werkt, doet BuildinG dat voor de bouw. “Door innovatieve technieken te ontwikkelen willen we ervoor zorgen dat mensen in Groningen onbekommerd en veilig kunnen wonen”, zei Koops over de doelstelling van BuildinG. “Maar we willen het boven het aardbevingsniveau uittillen, door te werken aan echte smart buildings.” Dat is volgens Koops nodig om bouwbedrijven over te halen serieus te investeren in Groningen, zodat de ambities nog een stapje verder kunnen gaan: “Door daar maximaal op in te zetten willen we onderdeel worden van de Nationale Kennisagenda.”
Behalve tot voorbeeldregio voor slimme gebouwen kan Groningen volgens Koops ook uitgroeien tot proefgebied voor de bouw van energiezuinige scholen waar nieuw onderwijs de ruimte krijgt. “Het versterken en energieneutraal maken van de scholen in de bevingsregio kost 320 miljoen euro. Het geeft ons de kans te laten zien dat we hier de beste scholen van Nederland bouwen.”
Drive en dynamiek
Kamerlid Arno Rutte reageerde met de opmerking dat hij het belangrijk vindt activiteiten als die van BuildInG onder de aandacht te brengen in Den Haag. “Voor ons is het daarom van groot belang dat we goed blijven geïnformeerd om aangesloten te blijven op de ontwikkelingen hier.”
Volgens zijn VVD-collega Betty de Boer laten de activiteiten rond EnTranCe onder meer zien dat Groningen als startup-stad opvallend goed presteert. Ook het instituut BuildinG heeft veel potentie, denkt De Boer: “Er komt vanwege de aardbevingsproblematiek veel geld vrij waarmee we bijvoorbeeld sneller dan in andere delen van het land nieuwe scholen kunnen bouwen. Dat biedt echt een kans. Daarmee kan Groningen voorop lopen.”
“Wat we hier zien is dat door de ellende rond de aardbevingen er ook een beweging op gang is gekomen die echt vorm geeft aan de toekomst van Groningen”, stelde Rutte verder vast. “Op het gebied van zowel energie en bouw worden krachten gebundeld. Het is niet alleen bestuurlijk gepraat, maar ik zie dat er actie wordt ondernomen, samen met bedrijven. Die drive en dynamiek zie ik in zowel het EnTranCe als het BuildinG-verhaal.”
5G-proefregio
De bijeenkomst in de Energy Barn werd afgesloten met een presentatie door Robert Kelder van KPN over het door EBG op gang gebrachte 5G-initiatief voor supersnel mobiel internet. De omgeving van Loppersum wordt door telecom en it-bedrijven als experimenteergebied benut voor 5G, dat over een jaar of vijf verder wordt uitgerold. “Het is bijvoorbeeld voor boeren noodzakelijk wanneer ze serieus drones willen inzetten op hun bedrijf”, noemde Kelder als goed voorbeeld van inzetten van 5G. Ook wordt gewerkt aan de opzet van proeven met gebruik van het snelle datanetwerk voor innovaties in de zorg, vervoer, leefomgeving zoals milieu en veiligheid, en de energietransitie.
Draagvlak
In Overschild werden beide VVD’ers verwelkomd op de boerderij waar E.A.Z. Wind zijn eerste in serie geproduceerde windmolen heeft neergezet. E.A.Z. Wind kon recent snel groeien mede dankzij een micro-krediet van 100.000 euro verleend via het EBG-programma Ondernemersimpuls Noord-Groningen.
In korte tijd heeft E.A.Z. Wind een kleine, vijftien meter hoge windmolen ontwikkeld die met de nieuwe provinciale verordening in veel gemeenten geplaatst kan worden. Het bedrijf heeft onlangs zijn intrek genomen in een productiehal in Hoogezand en er werken inmiddels elf man.
Arno Rutte zag in de beperkte hoogte van de molen een kans om ermee de acceptatie van windenergie te vergroten: “Wat me fascineert is hoe je de maatschappelijke weerstand kunt wegnemen door meer van deze molens te plaatsen.”
Ook De Boer was positief over de kleinschaligheid en het draagvlak dat daarmee wordt gecreëerd. “Juist voor Groningen, waar duurzaamheid en energie van die belangrijke thema’s zijn is dit een heel mooi bedrijf.”
Ze stelde daarbij vast dat het initiatief van E.A.Z. Wind aantoont dat de energietransitie ook prima van onderop en ook nog ongesubsidieerd kan gebeuren. “Iets dat we zeker mee zullen nemen naar Den Haag.”
Het werkbezoek van de VVD-delegatie werd afgesloten in Hotel Spoorzicht in Loppersum, waar de Kamerleden werden ontvangen door eigenaar Cees de Vries. Die kocht in 2014 met zijn compagnon Albert Kuipers het zieltogende etablissement. De Vries vertelde Rutte en De Boer over de investering die hij kon doen dankzij een lening van een ton van Economic Board via Kredietunie Eemsmond, waarmee hij een begin kon maken met de opknapbeurt van het hotel, restaurant en spa. Dankzij eigen geld, de bank en geld van Kredietunie Eemsregio, is Spoorzicht nu hard op weg zijn oude status te herwinnen.
Op gang komen
Aan tafel in Hotel Spoorzicht concludeerde De Boer dat EBG goed op weg is. “Ze zijn begonnen bij nul en moesten zichzelf uitvinden. Daarvoor is aanlooptijd nodig. We hebben vandaag kunnen zien dat er veel gebeurt. Ik denk dat EBG veel toevoegt met de financieringsmogelijkheden die ze heeft.”
Rutte: “In Groningen is nog niet zoveel ervaring met deze manier van ondersteunen, heel anders dan bijvoorbeeld rond Eindhoven. Daar wordt voor iedere uitdaging bedrijvigheid gezocht om het op te lossen. Hier was men gewend om naar de overheid te kijken, die vervolgens subsidie verstrekte. Maar dat leidt niet per definitie tot innovatie en ondernemerschap. Wat de EBG doet is iets dat we nog maar beperkt kennen en dus zal het op gang moeten komen. Daarom is het ook zo belangrijk dat nu we de positieve ontwikkelingen zien, deze met elkaar delen zodat bij andere ondernemers ook een lampje gaat branden.”
